କବିତା - 'ଭାଙ୍ଗିଲାଣି ଆଜି ଗୋରାଙ୍କର ଜିଅଲଖାନା'

ଗଣକବି ବୈଷ୍ଣବ ପାଣି (୧୮୮୨-୧୯୫୬)

'ବଣିଆ ଟୋକା' - ୧୯୧୮ ମସିହାର ଚିତ୍ର
ଖେଡ଼ା ଓ ଚମ୍ପାରଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ସମୟର

ଦେଖ ଦେଖ ଭାଇ ଭାଙ୍ଗିଲାଣି ଆଜି

ଗୋରାଙ୍କ ଜିଅଲ ଖାନା ହେ

କାଲିର କାଇଦା ନାହିଁ ଆଜି ଆଉ

ପଶନ୍ତି ସ୍ୱରାଜ ସେନା ହେ ।

ଚିହ୍ନିଲାଣି ସରକାର,

ଲାଭହାନି ପୁଣି କେତେ କାର ହେ ।

ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ଦେଉଳ-ଦରଜା

ହୋଇଛି କାରା-ଫାଟକ ହେ

ପଶୁଛନ୍ତି, ଆସୁଛନ୍ତି ନିତିନିତି

ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସମାନ ଦେଖ ହେ ।

ଆମ୍ଭ ରାଜବନ୍ଦୀ ଗଣ

ଆଉ ନାହିଁ ସେ ପୁରୁବ ଟାଣ ହେ ।

ବଣିଆ ଟୋକା ଉଠାଇ ଦେଲାଣି

ଜିଅଲଖାନାର ଡ଼ର ହେ 

ଦେଶ କାମ କରି ପଶ ଯା' ତହିଁରେ 

ବରଷକ ଦଶ ଥର ହେ ।

ସରକାର ବିଷ ଦାନ୍ତ ଏକା

ଝାଡ଼ିବାର ସେହି ପଥ ହେ ।