ଏକଦା ଏକ ଦିନ - ଜାନୁଆରୀ ପହିଲା

ଜ୍ୟୋତି ନନ୍ଦ

ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ - ୱିକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସ୍

ମାୟା ସଭ୍ୟତାର ଅଧିବାସୀ, ଚୀନା ଲୋକେ, ଆରବୀୟ ଆଉ ଈହୁଦୀଙ୍କ ଭଳି ପୃଥିବୀ ର କିଛି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଜିର ଦିନଟି ଗୋଟିଏ ସାଧାରଣ ଦିନ, ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦିନ ମାନଙ୍କ ଭଳି । ଓଡିଆ ମାନଙ୍କର ନବବର୍ଷ ତ ମହାବିଷୁବ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତି ଦିନ । କିଏ ମାନୁ ବା ନମାନୁ ପଛକେ, ଏହା ନବବର୍ଷ ହିସାବରେ ଗତ ୪୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ପୃଥିବୀରେ ପାଳିତ ହୋଇ ଆସୁଛି । ଆମେ ଯାହାକୁ ଛୁଟିଦିନ ବା ଇଂରାଜୀରେ ହଲି ଡେ ବୋଲି କହୁ ତାହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଉଛି ହଲିଡାଇ ଶବ୍ଦରୁ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପବିତ୍ର ଦିବସ । ତେଣୁ ଆମର ସମସ୍ତ ଛୁଟିଦିନ ମାନ କହିବାକୁ ଗଲେ ସବୁ ପବିତ୍ର ଦିବସ, ଧର୍ମ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଉତ୍ସବ କରି ସମୟ ବିତାଇବାର ଦିନ । 

ପ୍ରଥମ ଜାନୁଆରୀର ନବବର୍ଷଟି ପୃଥିବୀର ପ୍ରାଚୀନତମ ସାର୍ବଜନୀନ ପବିତ୍ର ଦିବସ । ଏହି ଜାନୁଆରୀ ପ୍ରଥମର ନବବର୍ଷର କାହାଣୀ ସେହି ସମୟରୁ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇ ଆସିଛି, ଯେଉଁ ସମୟରେ ବର୍ଷ କହିଲେ ଆମେ ଯାହା ଏବେ ବୁଝୁ, ତାହା ସେତେବେଳେ ଲୋକେ ବୁଝୁ ନଥିଲେ । ଆମ ପାଇଁ ବର୍ଷ କହିଲେ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର, ଯାହା ଜାନୁଆରୀ ଏକ ତାରିଖରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଡିସେମ୍ବର ଏକତିରିଶ ତାରିଖରେ ଶେଷ ହୁଏ । ଆଗରୁ ଲୋକେ ଏହିଭଳି କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ବର୍ଷରେ ଚଳୁ ନଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବର୍ଷଟି ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିଲା ଜମିରେ ହଳ କରି ବିହନ ବୁଣିବାରୁ ଆଉ ଶେଷ ହେଉଥିଲା ଫସଲ ଅମଳ କରିବାରେ । ଫସଲ ଚକ୍ରକୁ ଭିତ୍ତି କରି ବର୍ଷଟିଏ ବିତୁଥିଲା  ସେମାନଙ୍କର । ଆଉ ସେହି ଫସଲର ବୁଣିବାଠାରୁ ଅମଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓ ଆଉ ତାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସର କିଛି ସମୟକୁ ସେମାନେ ଧର୍ମ ସହିତ ଯୋଡି ନାନାଦି ଉତ୍ସବରେ ବର୍ଷଟି କାଳାତିପାତ କରୁଥିଲେ । 

ଆମେ ଯେମିତି ଜାନୁଆରୀରୁ ଡିସେମ୍ବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ବର୍ଷ ବିତାଉଛୁ, ସେମିତି ଆମର ବ୍ୟବହାରିକ ଜୀବନରେ ଆହୁରି କିଛି କିଛି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ବର୍ଷ ରହିଛି । ଆମର ଶିକ୍ଷା ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଜୁଲାଇ ରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ମାର୍ଚ୍ଚ ଯାଏଁ । ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷଟି ଲମ୍ବିଥାଏ ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଫେବୃଆରୀ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରେ ରାଜାମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ବର୍ଷ ଚଳାଉ ଥିଲେ । ଏମିତିରେ ଦେଖିଲେ ରାଜାମାନଙ୍କର ସମୟ ଉପରେ ଭାରି ଅହନ୍ତା । ସମୟ କୁ ନିଜ ହାତରେ ରଖିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ଅନେକ କେଳିକୌତୁକ ଆମେ ଦେଖୁ ଇତିହାସ ସାରା । 

ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ନବବର୍ଷ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଖ୍ରୀ.ପୂ ୨୦୦୦ରେ ବେବିଲୋନ ସହରରେ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ଇରାକର ଆଲ୍-ହିଲାଲ୍ ନାମକ ସହରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଅବଶ୍ୟ ସେଇ ନବବର୍ଷଟି ଆଜିଭଳି ଜାନୁଆରୀ ମାସର ପ୍ରଥମ ତାରିଖର ନବବର୍ଷ ପାଳନ ନଥିଲା । ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସର ଶେଷଭାଗରେ ଏହି ଉତ୍ସବଟି ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରାୟ ଏଗାର ଦିନ ଧରି । ବର୍ତମାନର ଯେ କୌଣସି ଆଧୁନିକ ଉତ୍ସବ ତୁଳନାରେ ଏହି ଉତ୍ସବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଡ଼ମ୍ବରପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା । ଉତ୍ସବ ଦିନ ପାହାନ୍ତିଆର ଦୁଇଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ଅନ୍ଧାରରେ ମୂଖ୍ୟ ପୂଜକ ନିଜର ସ୍ନାନାଦି ସାରି ପବିତ୍ର ଇଉଫ୍ରେଟିସ ନଈର ପାଣି ଆଣି ପହଞ୍ଚୁଥିଲେ ମାର୍ଦୁକଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ । ମାର୍ଦୁକ ହେଉଛନ୍ତି କୃଷିର ଦେବତା । ମନ୍ତ୍ରୋଚ୍ଚାରଣ ଦ୍ୱାରା ଏକ ମେଣ୍ଢା କୁ ବଳି ଦିଆ ଯାଉଥିଲା । ସେଇ ମେଣ୍ଢାର ରକ୍ତ ଆଉ ଇଉଫ୍ରେଟିସ ନଈର ପାଣିରେ ମନ୍ଦିର ର କାନ୍ଥକୁ ବେଶ ଭଲ ଭାବରେ ଲିପି ଦିଆ ଯାଉଥିଲା । ନିଷ୍ଠାପର ଭାବରେ ଏହିଭଳି ଲିପିବାର କାରଣ ହେଉଛି ମନ୍ଦିର ର ଦେବତା ମାର୍ଦୁକଙ୍କୁ ଯାବତୀୟ ସଙ୍କ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବା । ଫଳତଃ ଫସଲ ସବୁ ହାନିକାରକ କୀଟପତଙ୍ଗଙ୍କ ଦାଊରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବ । 

ଏହି ଉତ୍ସବକୁ "କୁପୁରୁ" ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା। ତାହାପରେ ଖାଦ୍ୟ, ମଦ୍ୟ, ପୋଷାକର ଆଡମ୍ବରର ପର୍ଯ୍ୟାୟ । ଏହା କୃଷିଦେବତା ମାର୍ଦୁକଙ୍କ ପୂର୍ବ ବର୍ଷର ଫସଲ ଅମଳର ବରଦାନର କୃତଜ୍ଞତା ହିସାବରେ ନିବେଦିତ । ଉତ୍ସବର ଷଷ୍ଠ ଦିନରେ ମୁଖାପିନ୍ଧି ସେମାନେ ନାଟକ କରୁଥିଲେ । ସୁନ୍ଦର ପୋଷାକ ରେ ସେମାନେ ସହର ପରିକ୍ରମା କରୁଥିଲେ, ନାଚଗୀତ ଆଉ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ସହ । ଏହି ପରିକ୍ରମଣ ମାର୍ଦୁକଙ୍କ ମନ୍ଦିରଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ବେବିଲୋନ ସହରର ଉପାନ୍ତରେ ଶେଷ ହେଉଥିଲା । ଯେଉଁଠି ଶେଷ ହେଉଥିଲା, ସେଇଠେ ଗୌଟିଏ ବଡ ଘର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ "ନବବର୍ଷ ଘର" ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା। ତାହାର ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ଏବେବି ଅଛି । ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ବିଶେଷତଃ ବିହନ ବୁଣିବାର ଦିନ । ମାତ୍ର ବିହନ ବୁଣିବା କାମ ଶୀତ ଦିନେ, ଅର୍ଥାତ ଜାନୁଆରୀ ମାସରେ ହୁଏନାହିଁ । ତେଣୁ କହିବାକୁ ଗଲେ ପୃଥିବୀର ଇତିହାସରେ ନବବର୍ଷଟି ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରୁ ବିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଆସି ଜାନୁଆରୀ ମାସରେ ପହଞ୍ଚିଛି । 

ରୋମୀୟ ମାନେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସର ୨୫ ତାରିଖକୁ ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମଦିନ ବୋଲି ପାଳନ କରୁଥିଲେ । ତାହାପରେ ରୋମର ନରପତିମାନେ ବର୍ଷର କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରକୁ ବଦଳାଇଚାଲିଥିଲେ ମଝିରେ ମଝିରେ । ତାହାଫଳରେ ଋତୁ ଆଉ ମାସ ସମକାଳୀନ ହେଲାନାହିଁ । ଯଦି ଆପଣ ଏଇ ଜାନୁଆରୀରେ ଧାରା ଶ୍ରାବଣ ଭୋଗିବେ, ଆଉ ତାହା ଆର ବର୍ଷ ସେଇ ସମାନ ଶ୍ରାବଣକୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଅନୁଭବ କରିବେ, ତେବେ ଅସୁବିଧା ହେବ ନିଶ୍ଚୟ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ରୋମୀୟ ସମ୍ରାଟମାନେ ସମୟକୁ ପାହାର ପକାଇବାରେ ପାରଙ୍ଗମ । ନିଜର ଶାସନକୁ ମହନୀୟ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ମାସକୁ ଅଧିକ ଦିନ ଭାବରେ ଗଣନା କରିପକାଉଥିଲେ । ରାଜା ପାଇଁ ମାସଟି ତିରିଶ ଦିନ ବଦଳରେ ଷାଠିଏ ଦିନ ହେଲେ କ୍ଷତି କ'ଣ ? 

ଏହି ଋତୁ ଆଉ ମାସକୁ ସମକାଳ କରିବା ପାଇଁ ଖ୍ରୀପୂ. ୧୫୩ରେ ରୋମର ସିନେଟ ଜାନୁଆରୀ ପହିଲାକୁ ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ । କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରକୁ ଖ୍ରୀପୂ. ୪୩ର ଜାନୁଆରୀ ପହିଲା ସହ ସମତୁଲ କରିବାପାଇଁ ଜୁଲିଅସ ସିଜରଙ୍କୁ ୪୪୫ ଦିନ ଆଗେଇବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଜୁଲିଅସ ସିଜରଙ୍କର ସେହି ୪୪୫ ଦିନକୁ ବିସଙ୍ଗତିର ବର୍ଷ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଚତୁର୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀରେ ରୋମର ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମାବଲମ୍ବନ ପରେ ନବବର୍ଷ ପାଳନ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ୨୫ ରେ କିଛିକାଳ ଚାଲିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତତ୍କାଳୀନ ଚର୍ଚ୍ଚ ଏଇ ଅଣଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଉତ୍ସବକୁ ସମ୍ମତି ଦେଉ ନଥିଲା । ଚର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଧର୍ମର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ପରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କ ଜନ୍ମ ଓ ପରବର୍ତ୍ତି ଉତ୍ସବ ଭାବରେ ଜାନୁଆରୀ ମାସର ପ୍ରଥମ ତାରିଖକୁ ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ବୋଲି ଧରାଗଲା । ବିଶେଷତଃ ଗଲା ଚାରିଶହ ବର୍ଷ ହେଲା ପ୍ରଥମ ଜାନୁଆରୀ ଆମର ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଏଇ ପୃଥୀବିରେ । କାହାକୁ କିଛି ଉପହାର ଦେବାକୁ ହେଲେ କିଛି ଗୋଟିଏ ଉପଲକ୍ଷର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡେ । ଆଜି ନବବର୍ଷ ଉପଲକ୍ଷେ ସମସ୍ତେ ସୁସ୍ଥ ଆନନ୍ଦରେ ରହିବାର ଉପହାର ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରୁ ପାଆନ୍ତୁ,ଏତିକି କାମନା ।