ଦେଶରକ୍ଷା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ମସ୍ତିଷ୍କ - ୮

ଲେଖକ - ଶ୍ରୀ କିଶନ ପଟ୍ଟନାୟକ

କପିରାଇଟ୍ - ଶ୍ରୀମତି ବାଣୀମଞ୍ଜରି ଦାସ

ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ - ୱିକିମିଡ଼ିଆ କମନସ୍ 

ଭାରତର ଲୋକେ ଧରିନେବା ଉଚିତ ଯେ ସେମାନେ ଏକ ଅତି ଦୁର୍ବଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇ ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ପାକିସ୍ତାନ୍ ସଙ୍ଗେ ବିବାଦର ପଚାଶ ବର୍ଷ ପରେ ଓ ଚୀନ୍ ଆକ୍ରମଣର ପଇଁତିରିଶି ବର୍ଷ ପରେ ଆଉ ବାହାସ୍ଫୋଟ ମାରିବା ଦରକାର ନାହିଁ । ଆମେ ଯୁଦ୍ଧ ଦ୍ୱାରା କିମ୍ବା ନିଜର ସର୍ତ୍ତ ଉପରେ ଏ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ କରିପାରିବା ନାହିଁ । ଅଥଚ ଏ ସମସ୍ୟାର ତତ୍କାଳ ସମାଧାନ ନ ହେଲେ ପରିସ୍ଥିତି ଅଧିକ ଜଟିଳ ହେବ । ମହାଶକ୍ତି ଓ ଉପମହାଶକ୍ତିମାନେ ତାଙ୍କ ସର୍ତ୍ତ ଅନୁସାରେ ସନ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବେ । ତେଣୁ ତୃତୀୟ ପକ୍ଷଟିଏ ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ । ଅବଶ୍ୟ ସ୍ୱାଧୀନମନା ତୃତୀୟପକ୍ଷ ପାଇବା ଅତି କଠିନ । କିନ୍ତୁ ଏହି ସ୍ଥିତିରେ ଯିଏ ଅଧିକ ନିରପେକ୍ଷ ସେଭଳି ଏକ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସମାଧାନ ସିଧାସଳଖ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ହେବା ଦରକାର । ତାହାହେଲେ କେତେକ ଭାବରେ କ୍ଷତି ସହି ମଧ୍ୟ ତୃତୀୟ ପକ୍ଷର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରେ । ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ବୋଝ ଆମ କାନ୍ଧରୁ ଚାଲିଯିବ ।

ଏହା କେତେବେଳେ ହୋଇପାରିବ ? ଯେତେବେଳେ ଆମେ ପ୍ରକୃତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଦୀର୍ଘକାଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଓ ଆମର ଅର୍ଥନୀତି, ସମାଜନୀତି ତଥା ବିଶ୍ୱନୀତିକୁ ନୂଆ ଢାଞ୍ଚାରେ ପକାଇବାକୁ ଏକମନ ହେବା, ସେତେବେଳେ କିଛି କ୍ଷତି ସହିଯିବାର ସାହସ ମଧ୍ୟ ଜାତ ହେବ । ଏହାପରେ ପାକିସ୍ତାନ୍, ବଙ୍ଗଳାଦେଶ, ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଓ ନେପାଳ ଇତ୍ୟାଦି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ଆଞ୍ଚଳିକ ମହାସଙ୍ଘ ଗଠନ ହିଁ ଆମର ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରତିରକ୍ଷାର ମୁଖ୍ୟ କୌଶଳ ହେବ ।

ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦର ମଧ୍ୟ ସୀମା ଅଛି । ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ଓ ମାନବ ସମାଜର ସ୍ୱାର୍ଥ ସାଙ୍ଗରେ ଖାପଖୁଆଇ ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଦରକାର ହେଉଛି । କେତେକ ବୌଦ୍ଧିକ ମହଲରେ ଜାତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର (ନେଶନ୍ ଷ୍ଟେଟ୍) ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସାର୍ବଭୌମ କ୍ଷମତା ଆଦି ଅବଧାରଣାକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି । କେତେକ ଆଲୋଚନା କେବଳ ଫେଶନ ସ୍ତରରେ ହେଉଛି । କିନ୍ତୁ କେତେକ ଆଲୋଚନାରେ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ମହାଶକ୍ତିମାନ ଓ ତାଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦ ଉଭୟର ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଯୁଗୋପଯୋଗୀ କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ସଂଶୋଧନ ଦରକାର । ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦକୁ ସୀମିତ କରିବା ତିନୋଟି ଦିଗରୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇପାରେ ।

ଯେଉଁ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘକାଳରୁ ସୀମା ଓ ଅଞ୍ଚଳ ବାବଦରେ ସଙ୍ଘର୍ଷ ଲାଗିରହିଛି, ସେମାନେ ତୃତୀୟ ପକ୍ଷକୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥ କରି ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନର ମାର୍ଗ ପ୍ରଶସ୍ତ କରନ୍ତୁ। ଏସିଆ, ଆଫ୍ରିକା ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ଦେଶମାନେ ନିଜ ନିଜ ମହାଦେଶର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଳକୁ ନେଇ ମହାସଙ୍ଘମାନଙ୍କର ସ୍ଥାପନା କରନ୍ତୁ। ମହାସଙ୍ଘର ପ୍ରଥମ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେବ ପ୍ରତିରକ୍ଷା । ତାହାହେଲେ ଆର୍ଥିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ସମନ୍ୱୟର ପ୍ରଶ୍ନ ଆପେ ଆପେ ଉଠିବ । ‘ସାର୍କ’ ଦେଶମାନଙ୍କର ସଙ୍ଘ ଆଗେଇ ପାରୁନି, କାରଣ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସେମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ନୁହେଁ। ଯଦି ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମହାସଙ୍ଘ ହେବ, ତାହାହେଲେ କେତେକ ଦେଶ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସେନାକୁ ପୁରାପୁରି ତ୍ୟାଗ କରିପାରନ୍ତି । ତାହା ଛଡ଼ା କେତେ ପ୍ରକାରର ଅସ୍ତ୍ରକୁ ଯଦି ମାନବ ସମାଜର ଧ୍ୱଂସକାରୀ ବୋଲି ପରିଗଣିତ କରାଯାଏ, ସେହି ଅସ୍ତ୍ରକୁ ଏକତରଫା ତ୍ୟାଗ କରିବାର ଘୋଷଣା ମଧ୍ୟ କେତେକ ଦେଶ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସଙ୍ଘ କରିବା ଉଚିତ ହେବ । ପରମାଣୁ ବୋମାକୁ ଏକ ନିଷିଦ୍ଧ ଅସ୍ତ୍ରରୂପେ ଚିହ୍ନିତ କରାଯିବା ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଦରକାର ।

ଏସବୁ ସୂତ୍ର ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଯିବ ନାହିଁ। ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ରାଜନୈତିକ ଓ ବୌଦ୍ଧିକ ଗୋଷ୍ଠୀମାନେ ଯଦି ଆଜିଠାରୁ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ପ୍ରଚାର, ଆଲୋଚନା ଓ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇବେ ତାହାହେଲେ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହାର ସୁଫଳ ମିଳିବ।