ମାର୍କସ୍ ଅରିଲସ୍

ବିଚାରମାଳା (ମେଡ଼ିଟେସନ୍ସ୍)

ଦ୍ୱିତୀୟ କାଣ୍ଡ, ଏକାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଅରସ୍ତୁ, ସେନେକା ଓ ଅରସ୍ତୁ (ବାମରୁ ଡାହାଣ)
ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ପାଣ୍ଡୁଲିପିରୁ
ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ - ୱିକିମଡ଼ିଆ କମନ୍ସ୍

ସ୍ମରଣ କର ଯେ ଯେ କୌଣସି ମୂହର୍ତ୍ତରେ ପ୍ରାଣ ତ୍ୟାଗର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ଏହା ମନେ ରଖି ନିଜର କଥା, ଚିନ୍ତନ ଓ କର୍ମ ସମ୍ପାଦନା କର । ଯଦି ଦେବତାମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥିତି ସତ୍ୟ, ତାହାହେଲେ ମାନବସମାଜ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାରେ କିଛି ଭୟ ନ ଥାଇ ପାରେ । କାରଣ ଦେବଗଣ ତୁମ୍ଭର ଅମଙ୍ଗଳ ନ ଚାହିଁ ପାରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଯଦି ଦେବତାମାନେ ନାହାନ୍ତି, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ମର୍ତ୍ତ୍ୟମଣ୍ଡଳ ସହ କିଛି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ, ତାହା ହେଲେ ଦୈବତ୍ତ୍ୱ ଓ ଇଶ୍ୱରତ୍ତ୍ୱ ବୀହିନ ଏହି ଜୀବନର ମୋ ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟ କଅଣ ହୋଇପାରେ  ? ମାତ୍ର, ଦେବତାମାନେ ଅଛନ୍ତି ତଥା ସେମାନେ ମରଲୋକ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ମଧ୍ୟ । ସେମାନେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣକ୍ଷମ କରିଛନ୍ତି, ଯେପରି କି ଆମ୍ଭେ ଅବିମିଶ୍ର ଅଧର୍ମରେ ପତିତ ହେବୁନାହିଁ । ଯଦି ଅନ୍ୟ କୌଣସି ପଦାର୍ଥରେ ଏପରି ସଇତାନି ବା ଅଧର୍ମ ଥାଆନ୍ତା, ତାହା ହେଲେ ସେମାନେ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏହିସବୁକୁ ପରିହାର କରିବାର କ୍ଷମତା ସବୁ ମଣିଷଙ୍କୁ ଦେଇଥାଆନ୍ତେ । ମାତ୍ର ଯଦି କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଜଣେ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଆହୁରି ପତିତ କରେନାହିଁ, ତାହା ହେଲେ ଆମ୍ଭେ ଏହା କିପରି କହିପାରିବା ଯେ ଏହା ସେ ବଞ୍ଚୁଥିବା ଜୀବନକୁ ଅଧିକ ଖରାପ କରିବ ? ଏପରି ହୋଇ ନ ପାରେ ଯେ, ଅଜ୍ଞତା ଯୋଗୁଁ କିମ୍ବା କ୍ଷମତାର ଅଭାବରୁ ବିଶ୍ୱଜୀବନ ଏହି ସବୁ ବିପଦକୁ ଅଣଦେଖା କରିଅଛନ୍ତି କିମ୍ବା ସେହି ବିଷୟରେ ଜାଣିନାହାନ୍ତି । କ୍ଷମତା କିମ୍ବା କୌଶଳର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଯେ ପ୍ରକୃତି ଉଭୟ ପାପୀ ଓ ପୁଣ୍ୟାତ୍ମାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅବିବେକି ଭାବରେ ଶୁଭାଶୁଭର ବୃଷ୍ଟି କରୁଅଛନ୍ତି, ତାହା ହୋଇ ନ ପାରେ । ମାତ୍ର, ଜୀବନ ଓ ମରଣ, ସମ୍ମାନ ଓ ଅପମାନ, କଷ୍ଟ ଓ ଆନନ୍ଦ, ସମ୍ପଦ ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ - ଏ ସମସ୍ତ ଉଭୟ ଉତ୍ତମ ଓ ଅଧମ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ଭାଗ୍ୟଲିପି । ଏଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ନା ମନୁଷ୍ୟକୁ ଉତ୍ଥିତ କରନ୍ତି, ନା ପତିତ; ଏଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ନା ଶୁଭ, ନା ଅଶୁଭ ।