କଟକ କଲେଜରେ କାଳିନ୍ଦୀଚରଣ

ରେଭେନ୍‌ସା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଆଲୋକଟିତ୍ର (ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍)

ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ କିଶୋର ଅବସ୍ଥା ପାର ହୋଇ ଗଜା ଟୋକା ହେଲା ବେଳକୁ, ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ଇସ୍କୁଲୁରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା ସାରି, କାଳିନ୍ଦୀ କଟକ ଆସନ୍ତି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ । ସେତେବେଳେ କଲେଜେ କହିଲେ ସାରା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ବୁଝାଉଥିଲା ଗୋଟିଏ ଜେଗାକୁ - କଟକସ୍ଥ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ । ସେବେକୁ କଲେଜ ଉଠି ଆସିଥାଏ ଚାଉଳିଆଗଞ୍ଜର ନୂଆ କୋଠାକୁ । ପ୍ରକାଣ୍ଡ ନାଲିରଙ୍ଗର ଜମିଦାରିଆ କୋଠି । ଅତିକାୟ ଅଟ୍ଟାଳିକାଟିର ଗୋଟାଏ ପାଳ ଥିଲା ପୂର୍ବ ଛାତ୍ରାବାସ । ମୁହାଁମୁହିଁ ଆରପଟେ ପଶ୍ଚିମ ଛାତ୍ରାବାସ । ସାମ୍ନା ଦୁଇ ମହଲାରେ ଥାଏ କଳା ବିଭାଗର ଶ୍ରେଣୀଗୁଡ଼ିକ । ତାହା ପଛର ଘାସବହୁଳ ପ୍ରାନ୍ତରଟି ପାରି ହେଲେ ସୁଦୃଶ୍ୟ କନିକା ପାଠାଗାର । ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରଟିର ଦୁଇ ପଟେ ବିଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ଶ୍ରେଣୀ କକ୍ଷ ତଥା ପରୀକ୍ଷାଗାର । ଗରୀବ ରାଜ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଏମିତି ସାଆନ୍ତିଆ ଆୟୋଜନକୁ ବିରୋଧ କରି ଥାଆନ୍ତି ଗୋପବନ୍ଧୁ ।

ସ୍କୁଲ ପାଠ ପଢ଼ା ସରିବା ଆଗରୁ କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କ ବାହାଘର ସରିଥାଏ । ଆଇ.ଏ. ପରୀକ୍ଷା ପରେ ତାଙ୍କର ଦୁର୍ବାକ୍ଷତ ଆଶୀର୍ବାଦ କର୍ମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ଡାକ ବିଭାଗର ଆନୁକୁଲ୍ୟରେ ପ୍ରେମପତ୍ରର ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଚାଲିଥାଏ ନିଜର ଧର୍ମପତ୍ନୀଙ୍କ ସହ । କେବଳ କାଳିନ୍ଦୀ ନୁହନ୍ତି, ତାଙ୍କର ଅନେକ ସହପାଠୀମାନେ ବହମାନ ଥାଆନ୍ତି, ସେହି ଗୋଟିଏ ତରୀରେ । ଅନେକଙ୍କର ପତ୍ନୀମାନେ ଥାଆନ୍ତି ଶ୍ରୀଅକ୍ଷର ବିବର୍ଜିତା । ଏଣୁ ପ୍ରେମପତ୍ର ଲେଖା ପାଲଟେ ଗୋଟେ ନିର୍ଘାତ୍ ଏକତରଫା ନିଷ୍କାମ କର୍ମରେ । ଏହି ପରି ନାନାଦି କାମରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହି କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କର ପାଠଶାଠ କିଛି ବେଶୀ ଭଲ ହୁଏନା । ସେ ଆଇ.ଏ. ପାସ୍ କରନ୍ତି ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ । ବି.ଏ. ବୈତରଣୀରେ ଇଂ‌ରାଜୀ ଅନର୍ସଟି ରହିଯାଏ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରବାହର ଅନ୍ୟ କୂଳରେ- ଖାଲି ପାସ୍ ଡିଗ୍ରୀଟୀଏ ଯାହା ମିଳେ ।

କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କ ପରି ପୁରୀଆ ପିଲେ ରହୁ ଥାଆନ୍ତି ପୂର୍ବ ଛାତ୍ରାବାସର ଉପର ମହଲାରେ । କଲେଜର ମେସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ଥାଏ ଜିଲ୍ଲା ବା ରାଜ୍ୟ ୱାରି - ମୟୁରଭଞ୍ଜ ମେସ, ଗଞ୍ଜାମ ମେସ, ସମ୍ବଲପୁର ମେସ, ବାଲେଶ୍ୱର ମେସ ଆଦି । ଚାଲିଚଳନ, ଖାଦ୍ୟପେୟ, ବୋଲି ଆଦି ସବୁଥିରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଅନେକ ଫାଙ୍କ୍ - ହେଲେ ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଥାଏ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ । କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କ ସହପାଠୀମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଥାଆନ୍ତି ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ଓ ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଆଦି; ସେମାନେ ଦିବାଧ୍ୟାୟୀ, ହେଲେ କଲେଜ ଛୁଟି ହେବା ପରେ ବି ତାଙ୍କର ହଷ୍ଟେଲକୁ ଯିବାଆସିବା ଚାଲିଥାଏ । ଏଇ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଳି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ସାହିତ୍ୟିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ‘ନନସେନ୍ସ କ୍ଲବ’ ଅର୍ଥାତ୍, ‘ଅନର୍ଥ ଆଡ଼‌୍‌ଡ଼ା’ । ଏହି କ୍ଲବ ତରଫରୁ ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭାଷୀ (ଓଡ଼ିଆ, ବଙ୍ଗଳା ଓ ଇଂରାଜୀ) ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ ପାଏ, ଯାହାର ନାଁ ଥାଏ ‘ନନସେନ୍ସ କ୍ଲବ ମାଗାଜିନ’ । ଏହାର ସମ୍ପାଦନାର ଦାୟିତ୍ୱ କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କ ଉପରେ ଆସି ପଡ଼େ । ପରେ ଏହାର ନାଁ ବଦଳେ - ପ୍ରଥମେ ‘ଅବକାଶ’ ଓ ତା’ପରେ ‘ଶକ୍ତିସାଧନା’ । ଏହିଠାରେ ପ୍ରଥମ ଲେଖା ଛପାଇଥିବା ଅନେକ ଲେଖକ ପରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ସାହୁଙ୍କ ସମ୍ପାଦିତ ‘ସହକାର’ ଓ ‘ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ’ ଆଦି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପତ୍ରିକାରେ ନିୟମିତ ଲେଖାଲେଖି କରନ୍ତି ।

କଲେଜରେ କାଳିନ୍ଦୀଙ୍କର ପାଠ ପଢ଼ା ଥାଏ କମ୍ । ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଓ ସୃଜନକର୍ମ ଥାଏ ବେଶୀ । ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରେ ପଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ ହିଁ ସେ ଆର୍ତ୍ତବଲ୍ଲଭ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ର ସମାଲୋଚନା ଖଣ୍ଡିଏ ଲେଖି ‘ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ’ ଠାରୁ ଏକ ଚାଳିଶ ଟଙ୍କିଆ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରନ୍ତି । ହଷ୍ଟେଲରେ ରହୁଥିବା ସମୟରୁ ବିଶ୍ୱନାଥ କରଙ୍କ ସମ୍ପାଦିତ ‘ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ’ ପତ୍ରିକାର ସେ ଥାଆନ୍ତି ନିୟମିତ ଗରାଖ । ସମୟକ୍ରମେ ଛାତ୍ରାବସ୍ଥାରେ ହିଁ ସେ ସେଠାରେ, ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ ‘ନବଭାରତ’ରେ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାରେ ନିୟମିତ ନିଜର ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ କରି ଚାଲନ୍ତି ।

ବି.ଦ୍ର. - ଏହି ଲେଖାଟି ପ୍ରଥମେ ପାକ୍ଷିକ ପତ୍ରିକା 'ସମଦୃଷ୍ଟି'ରେ ଛପା ଯାଇଥିଲା । ପ୍ରବନ୍ଧଟିର ଉପାଦାନ କାଳିନ୍ଦୀଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କର ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଅଙ୍ଗେ ଯାହା ନିଭାଇଛି ରୁ ସଙ୍ଗୃହିତ । ବହିଚି କଟକସ୍ଥ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା କଟକ ଷ୍ଟୁଡ଼େଣ୍ଟସ୍ ଷ୍ଟୋର ଛପାଇଥିଲେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ସଂସ୍କରଣ ୨୦୦୬ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ । ବହିଟିରେ ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣର ତାରିଖ ଦିଆ ଯାଇ ନାହିଁ ।